Fysieke inspanning en coronaire hartziekten

Een van de meest voorkomende aandoeningen in de Westerse wereld zijn de hart- en vaatziekten. Bijna iedereen kent wel iemand die een probleem met zijn hart of bloedvaten heeft. Volgens de Wereld Gezondheids Organisatie is het vanaf 1990 zelfs de belangrijkste doodsoorzaak wereldwijd, resulterend in meer dan 17 miljoen sterfgevallen in 2008. Coronaire hartziekten zijn de belangrijkste vorm van hart- en vaatziekten. Hierbij gaat het om aandoeningen, die worden veroorzaakt door afwijkingen in de kransslagaders. Dit zijn de bloedvaten die ons hart van bloed moeten voorzien. De twee bekendste coronaire hartziekten zijn een hartinfarct en angina pectoris, ook wel pijn op de borst genoemd.

Waardoor ontstaan coronaire hartziekten

Atherosclerose (aderverkalking) is een van de belangrijkste oorzaken voor het ontstaan van coronaire hartziekten. Door atherosclerose blijven er stoffen, met name vetten, aan de vaatwand hangen, waardoor een verdikking (een plaque) ontstaat. De aderverkalking heeft tot gevolg dat er een vernauwing van het bloedvat optreedt, met als gevolg dat er een zuurstoftekort in de hartspieren kan ontstaan. We spreken van een hartinfarct, wanneer een kransslagader plotseling volledig wordt afgesloten door een bloedpropje of een stuk van de atherosclerotische plaque. Het bijbehorende deel van de hartspier zal, door een tekort aan zuurstof, afsterven. Dit gaat gepaard met een plotselinge en vooral ook hevige pijn in de borststreek, vaak ook uitstralend naar de hals, armen, kaken of mond. Een ander belangrijk kenmerk is dat de pijn niet over gaat in rust.
Daarnaast wordt er gesproken van pijn op de borst (angina pectoris), wanneer er een tijdelijk tekort aan bloedtoevoer naar het hart is. Dit komt vrijwel altijd door een of meerdere vernauwingen van de kransslagaders. De pijn op de borst ontstaat meestal bij inspanning en verdwijnt weer in rust. Ons hart heeft in dat geval tijdens inspanning meer zuurstof nodig dan het hart kan aanvoeren. In rust zal dit tekort verdwijnen en zullen de pijnklachten ook afnemen.

Risicofactoren coronaire hartziekten

Er zijn verschillende risicofactoren voor het ontwikkelen van een coronaire hartziekte. Een aantal hiervan zijn gegroepeerd als de traditionele factoren. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om een hoge bloeddruk, hoog cholesterol gehalte, hoog gehalte aan vetten en roken. Roken en een verhoogde bloeddruk hebben de grootste invloed op het krijgen van coronaire hartziekten. Je leefstijl speelt dus een belangrijke rol.

Fysieke inspanning als beschermende factor

Fysieke inspanning is in tegenstelling tot de risicofactoren voor coronaire hartziekten juist een beschermende factor. Er is zelfs een omgekeerde relatie tussen fysieke inspanning en het risico op het krijgen van een coronaire hartziekte. Met andere woorden wanneer iemand een actievere leefstijl heeft, dan heeft deze persoon een kleinere kans om een coronaire hartziekte te ontwikkelen. Fysieke inspanning heeft met name een positieve invloed op de traditionele risicofactoren. Zo werkt inspanning bijvoorbeeld bloeddruk en cholesterolverlagend. Echter op dit moment is de rol van fysieke inspanning als beschermende factor voor coronaire hartziekten slechts voor 59% verklaard op basis van de traditionele risicofactoren. De overige positieve effecten van fysieke inspanning zijn nog niet bekend.

Maar feit blijft dat fysieke inspanning een beschermend effect heeft voor het ontwikkelen van coronaire hartziekten. Bovendien heeft een actieve leefstijl natuurlijk nog meer voordelen voor je gezondheid. Zo helpt het om fit en scherp te blijven in het dagelijks leven. Verder staat een actieve leefstijl aan de basis van het handhaven van een gezond gewicht en helpt het om af te vallen. Daarom wil ik jullie adviseren om regelmatig te sporten en actief bezig te zijn. Hier zal je heel je leven plezier van hebben.